ที่ดินต า บ อ ด คือ ที่ดินแปลงที่มีที่ดินแปลงอื่นล้อมรอบ จนไม่มีทางออ กถึงทางสาธารณะ
หรือมีทางออ กถึงทางสาธารณะได้ แต่ต้องข้ามสระ บึง ทะเล หรือที่ชันที่มีระดับที่ดิน
กับทางสาธารณะสูงกว่ากัน มาก มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับที่ดินต า บ อ ด ที่ไปอ่ านเจอมาแล้วรู้สึกว่ามี ป ร ะ โ ย ช น์ มาก ๆ
เรื่องของเรื่องมีอยู่ว่าช่วงหลังสงกรานต์พี่เลี้ยงที่บ้านผู้เขียนขออนุญาตลางานกลับบ้านต่างจังหวัด เพื่อ
ไปเคลียร์ปัญหาที่ดินหลังจากมีการข า ยที่และแบ่งโฉนดแล้วเกิดปัญหาบ้านอยู่ในที่ดินต า บ อ ด
จึงพย าย ามเจรจาขอใช้ทางของที่ดินข้างเคียงเพื่อจะออ กจาก ที่ดินต า บ อ ด ไปถนนสาธารณะ เเต่ไม่สำเร็จ
นางจึงโทรศัพท์กลับมาปรึกษาว่าทำอย่ างไรดี มีข้อ ก ฎ ห ม า ย อะไรช่วยได้หรือเปล่า ได้ยินคำถามจากพี่เลี้ยง
แล้ววิญ ญ านนัก ก ฎ ห ม า ย เก่าของผู้เขียนเข้าสิงร่างทันที ก่อนอื่นต้องอธิบายความหมายของที่ดินต า บ อ ด
ก่อนนะคะ ต ามประมวลกฏหมายเเพ่งเเละพาณิชย์มาตรา 1349 ที่ดินต า บ อ ด หมายถึงที่ดินเเปลงหนึ่งที่มี
ที่ดินเเปลงอื่นล้อมอยู่จนไม่มีทางออ กถึงสาธารณะได้
หรือที่ดินเเปลงนั้น มีทางออ กสู่สาธารณะได้ เเต่ต้องข้ามบึงหรือที่ชัน ซึ่งทำให้เจ้าของที่ดินนั้นเดือ ดร้อนเกินสมควร
ด้วยเหตุนี้เองกฏหมายจึงให้สิทธิ์เเก่เจ้าของที่ดินเเปลงนั้น สามารถเดินผ่ านที่ดินซึ่งล้อมอยู่ไปสู่ทางสาธารณะได้ค่ะ
ซึ่งทางเดินผ่ านนี้ในสายต าของกฏหมายเรียกว่า ทางจำเป็น ดังนั้นหากที่ดินของคุณถูกล้อมโดยที่ดินเเปลงอื่น
ก็ถือว่าเป็นที่ดินต า บ อ ด ซึ่งสามารถขอให้เจ้าของที่ดินข้างเคียงเปิดทางจำเป็นนี้ได้ เเต่วิ ธีทำทางผ่ านนั้นจะต้อง
1. เลือ กให้พอควรแ ก่ความจำเป็นเเละต้องคำคำนึงถึงที่ดินที่ล้อมอยู่ ให้เสี ยห า ยน้อยที่สุด
2. การใช้ประโยช์นจากทางจำเป็นนี้ ต้องเสี ยค่าทดแทนให้แ ก่เจ้าของที่ดินที่ล้อมอยู่
เเละถ้าเจ้าของที่ดินข้างเคียงไม่อนุญาตให้ออ ก คุณก็สามารถร้องขอต่อศาลเพื่อขอให้ศาลสั่งเปิดทางจำเป็นได้
โดยเสี ยค่าทดเเทนแ ก่เจ้าของที่ดินข้างเคียง เพื่อใช้ที่ดินของเขาเป็นทางจำเป็นออ กสู่ถนนสาธารณะค่ะ
ส่วนเรื่องของพี่เลี้ยงผู้เขียนนั้นหลังจากรับคำปรึกษาไป นางยังคง งง งวยเจรจาไม่ถูก สุดท้ายต้องส่ งโทรศัพท์ให้
ผู้เขียนเจรจาแทนจึงต กลงกันได้เรียบร้อย ไม่ต้องไปร้องขอต่อศาลให้เสี ยเวลา และเสี ยมิตรภาพต่อ กัน
เชื่อผู้เขียนสิคะ บ้านใกล้เรือนเคียงหากถ้อยทีถ้อยอาศัยต่อ กัน การดำเนินชีวิตของคุณจะมีความสุขแน่นอนค่ะ
เพิ่มเติมนะคะ
อย่ าสับสนกับทางภาระจำยอม ทางภาระจำยอม คือ ทางที่เจ้าของที่ดินได้สิทธิผ่ านที่ดินแปลงอื่น เพื่อออ ก
ไปสู่ทางสาธารณะ หรือ ไปที่อื่นก็ได้
การได้สิทธิทางภาระจำยอม เกิดจากเหตุ 2 ประการ คือ
1. การได้มาโดยอายุความ = ใช้ทางอย่ างเปิดเผยมาเป็นเวลา 10 ปี โดยไม่มีใครคัดค้าน
และมีเจตนาจะที่ได้สิทธิในการใช้ทางนั้น
2. การได้มาโดยทางนิติ ก ร ร ม = ทำความต กลงกับเจ้าของที่ดินเพื่อใช้ทาง อาจมีการจ่ายค่าตอบแทนหรือไม่ก็ได้
ต้องจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ มิฉะนั้น ถือว่าไม่สมบูรณ์ ประมวล ก ฎ ห ม า ย แพ่งและพาณิชย์มาตรา ๑๓๔๙ บัญญัติไว้ว่า
ที่ดินแปลงใด มีที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่ จนไม่มีทางออ กถึงสาธารณะได้ไซร้ ท่านว่า เจ้าของที่ดินแปลงนั้น
จะผ่ านที่ดินซึ่งล้อมอยู่ ไปสู่ทางสาธารณะได้
ที่ดินแปลงใด มีทางออ กได้ แต่เมื่อต้องข้ามสระ บึง หรือ ทะเล หรือ มีที่ชัน อันระดับที่ดิน กับทางสาธารณะ สูงกว่ากัน มากไซร้
ท่านว่า ให้ใช้ความในวรรคต้นบังคับที่ และ วิ ธีทำทางผ่ านนั้น ต้องเลือ กให้พอควรแ ก่ความจำเป็น ของผู้มีสิทธิจะผ่ าน
กับทั้งให้คำนึงถึง ที่ดินที่ล้อมอยู่ ให้เ สียห า ยแต่น้อยที่สุด ที่จะเป็นได้
ถ้าจำเป็น ผู้มีสิทธิจะผ่ าน จะสร้างถนน เป็นทางผ่ าน ก็ได้ ผู้มีสิทธิจะผ่ าน ต้องใช้ค่าทดแทน ให้แ ก่เจ้าของที่ดิน
ที่ล้อมอยู่เพื่อความเสี ยห า ย อันเกิดแต่เหตุที่มีทางผ่ านนั้น ค่าทดแทนนั้น นอ กจากค่าเสี ยห า ย เพราะสร้างถนน
ท่านว่า จะกำหนดเป็นเงิ นรายปีก็ได้
ขอบคุณที่มา : narukdee
