คนส่วนใหญ่มักจะเข้าใจว่า วินาทีบรรลุธรรมนั้น จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อเราได้ปฏิบัติธรรมตามรูปแบบ
ด้วยการนั่งสมาธิ หรือเดินจงกรมเท่านั้น แต่ความจริงเป็นอย่ างไรลองมาดูกันครับ
ในพ ระไตรปิฎกได้อธิบายไว้ว่า สิ่งที่จะทำให้เกิดวินาทีบรรลุธรรมได้ มีอยู่ 5 สิ่ง คือ
1. การแสดงธรรม
หมายถึง การได้ศึกษาธรรมของพ ระพุทธเจ้า แล้วนำบทธรรมนั้นไปบรรย ายให้ผู้อื่นเข้าใจ
โดยในขณะที่บรรย ายไป ก็ได้พิจารณาบทธรรมที่พูดไปด้วย จนเกิดความเข้าใจอย่ างลึกซึ้ง
และเกิดความปราโมทย์ ความปีติ ความสงบ ความสุข และจิตตั้งมั่น (ตามลำดับ) แล้วบรรลุธรรมในที่สุด
ทั้งนี้ ผู้บรรย ายต้องพูดเฉพาะสิ่งที่เป็นธรรมของพ ระพุทธเจ้า และต้องเข้าใจสิ่งที่กล่าวออกไปอย่ างแท้จริง
พร้อมกับพิจารณาตามไปด้วย จึงจะมีโอกาสบรรลุธรรมได้ การบรรย ายธรรมที่คิดขึ้นเอง
หรือบรรย ายเพื่อเน้นความสนุกสนาน ย่อมไม่อาจทำให้เกิดวินาทีบรรลุธรรมขึ้นได้
2. การฟังธรรม
หมายถึง การได้ฟังธรรมจากพ ระพุทธเจ้าโดยตรง หรือฟังธรรมของพ ระพุทธเจ้าผ่ านการถ่ายทอดของผู้มีปัญญามาก
แล้วเข้าใจในธรรมนั้น ทำให้ในใจเกิดความปราโมทย์ ความปีติ ความสงบ ความสุข และจิตตั้งมั่น (ตามลำดับ) จนบรรลุธรรมในที่สุด
การฟังธรรมนี้มีข้อสังเกตอยู่อย่ างหนึ่งว่า ธรรมที่ฟังต้องเป็นธรรมของพ ระพุทธเจ้าเท่านั้น การได้ฟังธรรมที่ผู้อื่นคิดขึ้นเอง
หรือเป็นเพียงคำพูดที่เน้นความสนุกสนาน เน้นภาษาที่สวยงาม แต่ไม่เข้าถึงแ ก่นธรรมของพ ระพุทธเจ้า
การฟังธรรมนั้น ย่อมไม่อาจทำให้เกิดวินาทีบรรลุธรรมขึ้นได้
3. การตรึกตรองธรรม
หมายถึง การนำบทธรรมของพ ระพุทธเจ้าที่เคยได้ยิน ได้ฟัง ได้ศึกษา มาพิจารณาอีกครั้งด้วยความตั้งใจ
จนเกิดความเข้าใจอย่ างลึกซึ้ง แล้วเกิดความปราโมทย์ ความปีติ ความสงบ ความสุข และจิตตั้งมั่น (ตามลำดับ) แล้วบรรลุธรรมในที่สุด
ทั้งนี้ ธรรมที่นำมาตรึกตรองจะต้องเป็นธรรมของพ ระพุทธเจ้าเท่านั้น
การนำธรรมที่ผู้อื่นคิดขึ้นเองมาใคร่ครวญย่อมไม่อาจทำให้เกิดวินาทีบรรลุธรรมขึ้นได้
4. การสาธย ายธรรม
หมายถึง การนำบทธรรมที่พ ระพุทธเจ้าตรัสไว้มาท่องหรืออ่ านให้คนอื่นฟังทุ กตัวอักษรคล้ายการสวดมนต์
และในขณะที่ท่องหรืออ่ านก็พิจารณาตามบทธรรมนั้นไปด้วย จนเกิดความเข้าใจอย่ างลึกซึ้ง
แล้วเกิดความปราโมทย์ ความปีติ ความสงบ ความสุข และจิตตั้งมั่น (ตามลำดับ) แล้วบรรลุธรรมในที่สุด
ทั้งนี้ สิ่งที่นำมาสาธย ายจะต้องเป็นธรรมของพ ระพุทธเจ้า ซึ่งผู้สาธย ายจะต้องเข้าใจสิ่งที่กล่าวออกไป พร้อมกับพิจารณาตามไปด้วย
จึงจะมีโอกาสบรรลุธรรมได้ ส่วนการสวดมนต์โดยไม่รู้ความหมาย หรือท่องเป็นนกแก้วนกขุนท อง ย่อมไม่อาจทำให้เกิดวินาทีบรรลุธรรมขึ้นได้
5. การนั่งสมาธิ พิจารณาธรรม
หมายถึง การได้ฝึกสมาธิ แล้วได้พิจารณาสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตามธรรมที่พ ระพุทธเจ้าทรงสอน จนเกิดความเข้าใจอย่ างลึกซึ้ง
แล้วเกิดความปราโมทย์ ความปีติ ความสงบ ความสุข และจิตตั้งมั่น (ตามลำดับ) แล้วบรรลุธรรมในที่สุด
จากเนื้ อหาดังกล่าวจะเห็นได้ว่า วินาทีบรรลุธรรมไม่ได้เกิดจากการปฏิบัติธรรมตามรูปแบบ
คือการนั่งสมาธิ หรือเดินจงกรมเท่านั้น แต่ยังสามารถเกิดขึ้นได้ด้วยวิ ธีการอื่นเช่นกัน
ขอบคุณที่มา : f e e l i n g d d
